Praxis
Migrantski status prepoznat kao osnov diskriminacije u ustanovama obrazovanja i vaspitanja
Prilikom javne rasprave o Pravilniku o bližim kriterijumima za prepoznavanje oblika diskriminacije od strane zaposlenog, deteta, učenika ili trećeg lica u ustanovi obrazovanja i vaspitanja ("Sl. glasnik RS", br. 22/2016), Praxis je predložio da se migrantski status unese kao osnov diskriminacije. Naime, pre usvajanja, Pravilnik je bio na javnoj raspravi, te su organizacije civilnog društva, kao i drugi relevantni organi, imali priliku da daju komentare na tekst nacrta.
Podneti komentar je prihvaćen, a Pravilnik, koji je nakon sedam godina konačno usvojen u martu 2016. godine, je na taj način postao prvi pravni akt u Srbiji koji migrantski status eksplicitno prepoznaje kao osnov diskriminacije. Imajući u vidu tekuću migrantsku krizu, prepoznavanje migrantskog statusa kao osnova diskriminacije je od izuzetnog značaja, a uključivanje istog u ostale relevantane dokumente bitan preduslov za kreiranje odgovornog i pravednog društva.
Povodom Međunarodnog dana vidljivosti trans osoba
Međunarodni dan vidljivosti trans osoba, 31. mart, je dan kada slavimo transrodnost, hrabrost i istrajnost pojedinki i pojedinaca u odlučnosti da žive svoj život izvan dominantnih rodnih normi i budu ono što jesu, uprkos svim poteškoćama sa kojima se suočavaju nakon otvorenog istupanja i afirmacije sopstvenog rodnog identiteta.
Iako u Srbiji postoji antidiskriminaciono zakonodavstvo kojim se zabranjuje diskriminacija i garantuje jednakost svih građanki i građana, trans osobe su, češće nego druge, izložene diskriminaciji i povredi osnovnih ljudskih prava, kao što su pravo na ljudsko dostojanstvo, telesni integritet, život bez nasilja, pravo na medicinsku zaštitu, pravo na bračni život i mnoga druga.
Među najvećim pravnim problemima ka zaštiti i punoj ravnopravnosti trans osoba nalazi se nepostojanje zakona kojim bi se zaštitila prava trans osoba u Srbiji i regulisala važna pitanja iz različitih sfera života, kao što su mogućnost promene oznake pola/roda, ličnog imena i JMBG-a u svim ličnim dokumentima.
Za više informacija, videti: Slavimo transrodnost i podsećamo na važnost zajedničke borbe za prava trans osoba u Srbiji
Povodom Međunarodnog dana Roma
Međunarodni dan Roma, 8. april, je dan kada se slavi i promoviše romska kultura, ali i podseća i ukazuje na težak položaj Romkinja i Roma u društvu, kao i na obavezu da učinimo više da se situacija u kojoj su promeni na bolje. Romi su i dalje diskriminisani u gotovo svim sferama društvenog života, dok im je pristup statusnim i socioekonomskim pravima otežan ili potpuno onemogućen.
Razgovarali smo sa Bajramom Kafu Kinolijem, balkanskim Bob Marlijem i, kako ga mnogi već uveliko zovu, naslednikom Šabana Bajramovića. Bajrama, frontmena benda Gipsy Groove i mirovnog aktivistu, upoznali smo upravo u trenutku kada se suočavamo sa brojnim preprekama u borbi za ostvarenje sopstvenih prava.
Zanimalo nas je šta njemu lično predstavlja ovaj dan…
Za mene je Međunarodni dan Roma isto što i Međunarodni dan Čoveka. I svaki dan bi trebao da bude dan čoveka. Prava Roma posmatram isto kao i prava svakog drugog čoveka. Svaki čovek zaslužuje poštovanje, zaslužuje da živi dostojanstveno. I ne možemo braniti prava jednog, a zanemarivati prava drugog. Ne postoji uvažavanje bez razmene, bez dijaloga. I zato je lepo da postoji dan kada se jednoj zajednici, njenoj kulturi i običajima odaje poštovanje. Ali, istovremeno, ukoliko duh tog 8. aprila ne uspeva da zaživi i ostalim danima u godini, onda i taj jedan dan gubi na vrednosti i značaju.
Pročitajte ceo intervju: Ne moramo biti savršeni da bismo bili dobri, niti treba da budemo uvažavani jedino ukoliko smo savršeni
Povodom Međunarodnog dana borbe protiv homofobije, bifobije i transfobije
Danas obeležavamo 17. maj, Međunarodni dan borbe protiv homofobije, bifobije i transfobije, godišnji praznik koji je nastao s ciljem koordinacije međunarodnih događaja koji podsećaju na kršenja prava LGBTI osoba i važnost njihovog poštovanja širom sveta.
Jedan od glavnih ciljeva 17. maja jeste stvaranje događaja koji će na globalnom nivou biti vidljiv bez potrebe da se prilagodi nekom specifičnom tipu akcije. Iako ujedinjene u svojim porukama, usled raznolikosti socijalnih, religijskih, kulturnih i političkih konteksta u kojima dolazi do kršenja prava, današnje akcije širom sveta uključuju najrazličitije aktivnosti - velike ulične marševe, parade i festivale, plesne flešmobove, muzička događanja, uličnu umetnost i druge.
LGBTI osobe su svakodnevno izložene diskriminaciji i nasilju, uključujući fizičko nasilje i zlostavljanje. Zato je neophodno da predstavnici vlasti, ali i društvo u celini posvete veću pažnju merama zaštite fizičkog i psihičkog integriteta LGBTI osoba, kao i sprečavanju diskriminacije i govora mržnje.
Za više informacija, videti: Povodom Međunarodnog dana borbe protiv homofobije, bifobije i transfobije
Nakon četiri godine borbe, devojčici sa potpunim oštećenjem vida obezbeđen prevoz do škole
Desetogodišnja devojčica sa potpuno oštećenim vidom, po prvi put za četiri godine, ove nedelje odlazi u školu vozilom koje joj je obezbedila Opština Smederevska Palanka.
Podsećamo, devojčica je rođena sa potpuno oštećenim vidom i tokom prethodne četiri godine, od kada je krenula u osnovnu školu, njeni roditelji i škola pokušavaju da privole opštinu Smederevska Palanka da joj obezbedi prevoz do škole i nazad, što je, inače, prema Zakonu o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, zakonska obaveza svake opštine. Na tu zakonsku obavezu opštinu Smederevska Palanka su tokom proteklih godina bezuspešno upozoravali Prosvetna inspekcija, Zaštitnik građana i Poverenica za zaštitu ravnopravnosti, koja je tokom 2015. godine utvrdila da je opština diskriminisala učenicu na osnovu njenog invaliditeta. Tom prilikom Poverenica je uputila preporuku da opština mora da preduzme sve neophodne mere kako bi devojčici obezbedila prevoz.
Kako opština nije postupila u skladu sa preporukom Poverenice, u novembru 2015. godine podneli smo tužbu za utvrđivanje diskriminacije protiv opštine Smederevska Palanka. Na osnovu pomenute tužbe, Viši sud u Beogradu je tokom aprila doneo presudu kojom je utvrdio da ova opština diskriminatorski postupa prema devojčici jer odbija da joj obezbedi prevoz do škole, povređujući tako načela jednakosti propisanu Zakonom o zabrani diskriminacije, kao i odredbe Zakona o zabrani diskriminacije u oblasti obrazovanja.
Ipak, kvalitetno obrazovanje i poštovanje načela jednakosti podrazumevaju mnogo više - devojčici bi uz prevoz trebalo da budu dostupni udžbenici na Brajevom pismu, kao i kvalifikovani asistent.
Za više informacija, videti: Devojčici sa potpuno oštećenim vidom nakon četiri godine borbe obezbeđen prevoz do škole
Praxis i Evropski centar za prava Roma, uz podršku Evropske mreže za pitanje apatridije, podneli su incijativu za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti Zakona o matičnim knjigama
Danas su organizacije za ljudska prava pokrenule postupak za ocenu ustavnosti Zakona o matičnim knjigama kako bi osporile odredbu Zakona koja matičarima omogućava da, izuzetno, odlože upis u matičnu knjigu radi provere odnosno utvrđivanja podataka za koje ocene da nedostaju u trenutku prijave rođenja deteta. Ta nedovoljno precizno formulisana odredba Zakona u stvari dopušta zvaničnim organima da uskrate deci pravo na ime i identitet, dajući tim organima i pravno pokriće za odbijanje izdavanja izvoda iz matične knjige rođenih. U tom smislu, Zakon je u suprotnosti sa međunarodno priznatim ljudskim pravom svakog deteta da bude upisano u matičnu knjigu rođenih odmah po rođenju.
Pokrenuta inicijativa zapravo postavlja pitanje da li je navedena odredba u skladu sa najboljim interesom deteta i principom zabrane diskriminacije. Svako dete od rođenja ima pravo na ime i identitet što mora biti dostupno i svoj deci u Srbiji.
Praxis i ERRC su članice Evropske mreže za pitanja apatridije (ENS), i zajedno su pripremile ovu inicijativu kao deo trogodišnje pan-evropske strategije ENS koja ima za cilj da eliminiše apatridiju među decom.
Za više informacija, videti: Praxis i Evropski centar za prava Roma, uz podršku Evropske mreže za pitanje apatridije, podneli su incijativu za pokretanje postupka za ocenu ustavnosti i zakonitosti Zakona o matičnim knjigama
Akcioni plan kao neophodan preduslov ka ostvarenju ciljeva novousvojene Strategije za socijalno uključivanje Roma i Romkinja u Srbiji
Vlada Srbije je na sednici održanoj 3. marta usvojila Strategiju za socijalno uključivanje Roma i Romkinja za period od 2016. do 2025. godine.
Imajući u vidu da predviđene mere i sprovedene aktivnosti pod okriljem prethodne Strategije za unapređivanje položaja Roma 2009-2015 u mnogim segmentima nisu uspele da doprinesu suštinskom poboljšanju položaja pripadnika romske zajednice, nova Strategija je nastala iz potrebe da se na sistemski i sveobuhvatan način unaprede pitanja i predvide adekvatnije mere socijalnog uključivanja Roma i Romkinja, kako na nacionalnom, tako i na lokalnom nivou. Ovaj strateški dokument pokriva pet prioritetnih oblasti - obrazovanje, stanovanje, zapošljavanje, zdravlje i socijalnu zaštitu.
Praxis je učestvovao u procesu izrade nacrta Strategije. Pored specifičnih komentara koji su se odnosili na različite segmente pet prioritetnih oblasti i predloga za preciznijim definisanjem pojedinih mera, opšte zapažanje Praxisa odnosilo se na nepostojanje teksta Akcionog Plana. Poštujući opredeljenost nadležnih organa da nastave rad na promociji socijalnog uključivanja Roma i Romkinja, Praxis koristi ovu priliku da još jednom ukaže na potrebu da se mere predviđene Strategijom što pre operacionalizuju usvajanjem Akcionog plana jer će tek tada biti ispunjen prvi i neophodan preduslov ka ostvarenju proklamovanih ciljeva.
Za više informacija, videti: Akcioni plan kao neophodan preduslov ka ostvarenju ciljeva novousvojene Strategije za socijalno uključivanje Roma i Romkinja u Srbiji
Ka smanjenju birokratskih zahteva
Dana 8. juna 2016. godine, počela je primena odredaba Zakona o opštem upravnom postupku koje bi građanima trebalo da omoguće da na znatno lakši način i uz osetno manje troškova ostvaruju svoja prava pred državnim organima.
To praktično znači da prilikom podnošenja zahteva za izdavanje, na primer, lične karte ili pasoša, građani više neće morati da prilažu izvode iz matičnih evidencija, odnosno, da u slučaju podnošenja zahteva za dobijanje socijalne pomoći neće više morati da iz različitih službi i organa pribavljaju dvocifren broj dokumenata. Sve ove dokaze moraće da pribave organi pred kojima se vodi postupak, a propisana je prekršajna odgovornost za službeno lice koje ne pribavi dokaze po službenoj dužnosti. Tako će se novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 50.000 dinara kazniti službeno lice koje ne izvrši uvid ili ne pribavi podatke od drugog organa, odnosno, ako u roku od 15 dana ne dostavi tražene podatke drugom organu.
Ostaje da se vidi da li će naglašavanje ove obaveze i njeno izdvajanje u osnovna načela upravnog postupka, kao i propisana prekršajna odgovornost službenih lica, obezbediti doslednu primenu zakona.
Za više informacija, videti: Ka smanjenju birokratskih zahteva
Reci NE – ZATO što sam DETE
U cilju podizanja svesti stručne i šire javnosti o potrebi za prevencijom i eliminacijom dečjih, ranih i prinudnih brakova, Praxis će tokom ove nedelje ukazivati na razne aspekte ove pojave, od statističkih podataka preko uzroka i posledica do glavnih zaključaka i preporuka za dalje aktivnosti, u vidu kratkih poruka i grafikona koji će biti objavljivani na društvenim mrežama.
Problem dečjih, ranih i prinudnih brakova u Srbiji uglavnom je prepoznat kao deo romske tradicije, koji ujedno prožima sve aspekte dečjeg razvoja, jedan je od mogućih uzroka apatridije, ugrožava psihofizičko zdravlje devojčica, izlaže ih većem riziku od nasilja u porodici, dovodi do povećane stope ranog napuštanja školovanja, što zajedno vodi do začaranog kruga siromaštva i ekonomske zavisnosti žena.
Aktivnosti koje Praxis tokom 2016. godine sprovodi uz finansijsku pomoć UNHCR-a, usmerene su na podizanje svesti dece i roditelja, stručne i šire javnosti o rizicima i posledicama dečjih, ranih i prinudnih brakova, kao i na javno zagovaranje u cilju prevencije i eliminacije ovog problema.
Do sada smo održali 4 dvodnevne radionice sa romskom decom i roditeljima u Leskovcu i Kostolcu na kojima smo razgovarali o pojavi dečjih, ranih i prinudnih brakova, potencijalnim uzrocima i posledicama, pri čemu je akcenat stavljen na seksualno i reproduktivno zdravlje, rodnu nejednakost, značaj pravovremenog obrazovanja, kao i pravo na slobodan izbor bračnog druga. Nakon radionica, održali smo opštinske sastanke u Požarevcu i Leskovcu kojima su prisustvovali relevantni akteri na lokalu u cilju identifikacije mogućih rešenja problema dečjih, ranih i prinudnih brakova.
Do kraja godine, održaćemo još jedan krug radionica i opštinskih sastanaka u istim opštinama, kao i radionicu i sastanak u Novom Pazaru, koji će se nadovezati na prošlogodišnje aktivnosti u ovoj opštini, kako bismo procenili efekte i nastale promene.
U okviru projekta osnovana je radna grupa koja diskutuje o mogućim rešenjima za prevenciju i eliminaciju dečjih, ranih i prinudnih brakova, a zaključci sprovedenih aktivnosti biće sumirani u predlogu praktičnih politika za rešavanje ovog problema.
Preuzmite grafikone:
Glavni uzroci decjih, ranih i prinudnih brakova
Posledice dečjih, ranih i prinudnih brakova
Romi i Romkinje o dečjim, ranih i prinudnim brakovima
Kako sprečiti dečje, rane i prinudne brakove
Za više infomacija o sprovedenim aktivnostima, videti saopštenja:
Praxis održao radionice usmerene na prevenciju i eliminaciju dečjih, ranih i prinudnih brakova
Praxis sprovodi projekat usmeren na prevenciju i eliminaciju dečjih i prinudnih brakova
NRC - Praxis Humanitarian Report for July 2016
Humanitarian Report for July 2016 gives an overview of the latest developments in the field and activities of the Norwegian Refugee Council and Praxis within the Serbia Refugee Response, implemented within the Project "Emergency Protection, Shelter and Assistance for Refugees and Asylum Seekers in Serbia," funded by ECHO.
Several notable developments occurred in the refugee crisis in July contributing to deterioration in conditions in Belgrade and elsewhere. In Hungary, legal amendments that came into force on 5th July 2016, allow push-backs of asylum-seekers intercepted within 8km of the Hungarian border, depriving them of the right to seek-asylum and be given international protection, contrary to the international law. Subsequently, the Government of Serbia (GoS) deployed joint military-police teams along the borders with fYRoM and Bulgaria which the GoS announced as a measure to combat illegal entry of migrants into Serbian territory and to combat smuggling and trafficking. The former led to an increased number of push-backs from Hungary in comparison to June, while the latter brought about a significant increase in the reports of pushbacks from Serbia to Bulgaria and fYRoM compared to June. Furthermore, Serbian Commissariat for Refugees and Migration (KIRS) started transporting refugees from Krnjaca Asylum Centre and Belgrade parks to other asylum centres or refugee aid points (RAPs), and opened the AC Bogovadja to asylum seekers. However, AC Krnjaca, Belgrade, returned to its previous policy of allowing entry only to those whose asylum seeker registration referred them to this specific AC, leaving the facility only fractionally occupied, and an average of over 500 persons sleeping rough in Belgrade city centre nightly. Serbian authorities also set up a waiting list system for legally entering Hungary in the transit zones Horgos and Kelebija at the Hungarian border for asylum seekers already in the transit zones or in RAPs elsewhere in Serbia. While positive in principle, a lot of confusion remains as to the functioning of this system.
In July, NRC-Praxis assisted 2,852 beneficiaries in total with protection services.
At the end of July, NRC-Praxis completed their ECHO-funded project, with teams concluding field implementation as of July 29. During the implementation of the project from Dec 2015 – Jul 2016, in both Dimitrovgrad and Belgrade, Praxis assisted over 25,000 beneficiaries with protection services.
Download the Report here.
- 1
- 2
- 3
POPULARNI TAGOVI
