Preuzeto od Save the Children

Četvoro od deset dece izbeglica i migranata kojima je u prvoj polovini 2019. godine pružena pomoć u Beogradu, glavnoj tranzitnoj tački na zapadnobalkanskoj ruti, svedočilo je da su neregularno, bez odgovarajuće zakonske procedure, sama ili sa roditeljima, potisnuta sa granica zemalja u regionu. Svaki treći slučaj potiskivanja dece je, prema svedočenjima, uključivao i nasilne mere koje je primenjivala granična policija.

U periodu od januara do juna 2019. nevladina organizacija Praxis, partner organizacije Save the Children, srela je i obezbedila podršku za 1,842 dece izbeglica i migranata u Beogradu, među kojima su kako deca koja putuju sa porodicama tako i deca koja putuju sama [1]. Čak 40% maloletnika (731) izvestilo je kako su, tokom putovanja, bili potisnuti sa najmanje jedne granice u regionu. Kako su neka od dece svedočila o više potiskivanja, broj zabeleženih slučajeva (795 [2]) je nešto veći od broja dece koja su prijavila potiskivanje.

Svako treće dete (35%) reklo je kako je bilo žrtva nasilja ili je svedočilo nasilju koje je, tokom potiskivanja, koristila granična policija.

Deca bez pratnje i razdvojena deca, koja su činila skoro 90% broja dece korisnika usluga terenskih timova koji rade u Beogradu u prvoj polovini godine, prijavila su 83% slučajeva potiskivanja (664). Svi su bili dečaci. Većinu potiskivanja uz korišćenje nasilja takođe su prijavili dečaci koji putuju sami (91%). Kada su u pitanju deca koja putuju sa porodicama, svaki peti prijavljeni slučaj potiskivanja uključivao je nasilje, a 42% ovih slučajeva prijavile su devojčice.

Prema svedočenjima, policija i granični službenici ponižavajuće su se odnosili prema izbeglicama i migrantima, koristeći različite oblike verbalnog i fizičkog nasilja, preteći i ismevajući odrasle I decu, oduzimajući im lične i vredne predmete, uništavajući telephone i ignorišući zahteve za azilom. Maloletnici su svedočili da ih u mnogo slučajeva službenici nisu pitali za godine, tretirajući ih kao odrasle, iako je svako peto dete koje kaže da je bilo vraćeno sa neke od granica imalo 13 ili manje godina (18%), dok je u 12% slučajeva koji su uključivali decu ovog uzrasta bilo primenjeno nasilje.

Svedočenja prikupljena od dece

Tri maloletnika iz Avganistana ispričala su da ih je hrvatska policija pretukla i opljačkala pre nego što ih je vratila u Bosnu I Hercegovinu.

Petnaestogodišnji dečak iz Avganistana prijavio je da je proveo mesec dana u pritvoru u Hrvatskoj pre nego što je vraćen u Srbiju.

Dvanaestogodišnji dečak iz Pakistana rekao je kako ga je srpska policija pretukla pre nego što ga je vratila u Makedoniju.

Dve iranske porodice sa ženama i decom prijavile su da su ih brutalno pretukli rumunski granični službenici.

Porodica iz Iraka svedočila je da je rumunska policija tukla muškarce i naredila ženama iz njhove grupe da svuku odeću.

Sirijska porodica koja putuje sa osmomesečnom bebom napustila je Grčku i putovala preko Albanije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine kako bi stigla u Hrvatsku. Prema navodima, hrvatska policija vratila ih je u Bosnu i Hercegovinu da bi ih zatim bosanska policija neregularno deportovala u Srbiju.

Kako dečaci iz Avganistana čine najveći deo maloletnika koji prolaze kroz Srbiju, najveći broj prijava o potiskivanjima takođe se odnosi na decu iz Avganistana (78%), a slede Pakistan (7%), Irak (5%), Iran (5%) i Sirija (2%).

Najveći broj prijavljenih potiskivanja dece sa granica desio se na hrvatskoj (222), severnomakedonskoj (124), bugarskoj (103) i mađarskoj granici (93). Najveća učestalost primene nasilja prijavljena je na bugarskoj granici, gde je 8 od 10 vraćanja navodno bilo nasilno. Sledi Grčka (61% prijavljenih potiskivanja navodno su uključivala nasilno postupanje), Rumunija (61%) i Severna Makedonija (59%).

Organizacije Save the Children i Praxis od 2016. godine podržavaju izbeglice i migrante u Srbiji, obezbeđujući informacije, pomoć pri registraciji, upućujući na druge usluge podrške, prikupljajući uz to podatke o dolascima i prateći trendove u mešovitim migracijama na zapadnobalkanskoj ruti. Na osnovu podataka koje prikupljaju terenski timovi ove organizacije izdaju redovne publikacije, istraživanja i izveštaje namenjene medijima ili u svrhu zagovaranja, tražeći bolju zaštitu i bolju podršku za decu migrante i izbeglice koji nastavljaju da putuju zapadnobalkanskom rutom.

Mapa puta koju su napravili tinejdžeri iz Avganistana u Centru za pomoć izbeglicama Miksalište u Beogradu.

[1] Svi podaci korišćeni u tekstu odnose se na svedočenja naših korisnika i korisnica.

[2] Sve reference u tekstu odnose se na celokupni broj prijavljenih potiskivanja osim ako nije drugačije naglašeno.